سەهلى كوڕى عەمرى نەججارى (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی عەمرە، لە پشتیوانانە لە خەزرەجیەكان لە بەنى نەججار، كە پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) كۆچی كرد بۆ مەدینە، سەهل و سوهەیل دوو برابوون كە هەتیو كەوتبوون و زەویەكەى مزگەوت هی ئەو دوانە بوو.[1]
سەهلى كوڕی بەيضاء(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی بەيضائی قوڕەیشیە، بەيضا ْ دایكی بووە، هێشتا موسڵمان نەبووبوو كە یەكێك بوو لەو كەسانەى بەڵێننامەكەى قورەیشی دژ بە پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) و هاوەڵانى هەڵوەشاندەو.
سەهل موسڵمان بووبوو، بەڵام موسڵمانبوونى خۆی ئاشكرا نەكردبوو، بە ناچارى لە جەنگی بەدردا بەشدارى كرد و بەدیل گیرا، ئیبن مەسعوود شایەتى بۆ دا كە ئەوى بینیوە لە مەككە نوێژی كردووە، بۆیە ئازاد كرا، سەهل كە وەفاتى كرد پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) نوێژی لەسەر كرد.[2]
پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) دەیفەرموو (ئەبووبەكر پیاوێكی زۆر چاكە، عومەر پیاوێكی زۆر چاكە، ئەبووعوبەیدەى كوڕی جەراح پیاوێكی زۆر چاكە، ثابتى كوڕی قەیس پیاوێكی زۆر چاكە، موعاذي كوڕی عەمر پیاوێكی زۆر چاكە، موعاذی كوڕی جەبەل پیاوێكی زۆر چاكە، سەهلى كوڕی بەيضا ْ پیاوێكی زۆر چاكە).[3]
سەهلى كوڕی حارث(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی حارثى كوڕی عەمرە، لە پشتیوانانە، ژنەكەى ناوى بەشیرەى كچی نوعمانە كە ئەویش هاوەڵی پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) بوو و بەیعەتى دابوو بە پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم).[4]
سەهل یەكێكە لە بەشداربوانى غەزاى ئوحود،[5] هاودەم بە خۆیشی رەبیعی كوڕیشی بەشدار بوو .[6]
سەهلى كوڕی حونەیف(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی حونەیفی كوڕی واهیبە، لە پشتیوانانە لە ئەوسیەكان.[7]
دایكی ناوى هیندی كچی رافیع بو، لە سەرى دایكیەوە دوو براى هەبوو بە ناوەكانى عەبدوڵا و نوعمان،[8] برایەكى تری ناوى عوثمان بوو.[9]
سەهل ژنێكی هەبوو بە ناوى حەبیبەى كچی ئەبووئومامە كە دوو منداڵی لێی هەبوو بە ناوەكانى ئەسعەد و عوثمان، ژنێكی تری ناوى ئومموكلثومى كچی عوتبە بوو كە كوڕێكی لێی هەبوو بەناوى سەعد.[10]
كاتێك پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) برایەتى خستە نێوان كۆچەران و پشتیوانانەوە، برایەتى خستە نێوان عەلى كوڕی ئەبوو تالیب و سەهلى كوڕی حونەیفەوە.[11]
سەهل لە غەزاى بەدرو ئوحود و هەموو غەزاكانى دواتریشدا بەشدارى كرد.[12]
سەهل لە غەزاى ئوحوددا لە نزیك پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) مایەوەو كاتێك موسڵمانان شكان سەهل پارێزگارى لە پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) دەكرد و بە تیر وەڵامى بێباوەڕانى دەدایەوە.[13]
كاتێك پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) دەستكەوتى غەزایەكى دابەش كرد-دەستكەوتەكانى بەنى نەضير- و هیچی بە پشتیوانان نەدا، بەشی ئەبوودوجانەو سەهلى كوڕی حونەیفى دا چونكە هەژار بوون.[14]
سەهل دەڵێت دامان بە لاى ئاوێكی زۆردا-لافاوێك- من خۆم تێدا شۆرد و تووشی تابووم، ئەو رووداوە گەیشتەوە بە پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) فەرمووى (بە ئەبوو ثابت بڵێن با پەنا بگرێت بەخوا).[15]
جارێك سەهل ویستی خۆی بشوات، عەباكەى سەر شانى لابرد و پێستى دەركەوت، عامیری كوڕی رەبیعە ئەوى بینی، پێستی سەهل زۆر سپى بوو، عامیر وتى تا ئەمڕۆ پێستى وا جوانم نەدیوە، خێرا سەهل لە شوێنی خۆیدا نەخۆش كەوت، پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) هات و هەواڵەكەى بۆ باس كرا، سەهل بەسەرهاتەكەى بۆ باسكرد، پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) فەرمووى (علام يقتل أحدكم أخاه؟ ألا بركت إن العين حق، توضأ له)، (بۆ كەستان بیەوێت براكەى بكوژێت؟ با وشەى بەرەكەتت بەكاربهێنایە، چاو حەقە، دەستنوێژی بۆ بگرە)، عامیریش چوو دەستنوێژی بۆ گرت و سەهلیش رزگارى بوو.[16]
لە گێڕانەوەیەكى تردا هاتووە كە دەستنوێژەكەى گرت، ئەو ئاوەى دەستنوێژەی كرا بەسەر سەهلدا.[17]
سەهل لە دواى وەفاتى پێغەمبەریش (صلى الله عليه وسلم) ژیا، لە سەردەمى خیلافەتى عەلى كوڕی ئەبووطالیبدا بەیعەتى پێدا و لە نزیكیەوە بوو.[18]
خەلیفە سەهلى كوڕی حونەیفی وەك والى شام دانا تا لە شوێنی موعاویە والى ئەوێ بێت، سەهلیش كەوتەڕێ تا گەیشتە تەبووك، سوارەكانى موعاویە پێی گەیشتن، وتیان تۆ كێیت؟ وتى من ئەمیرم، وتیان ئەمیری كوێیت؟ وتى ئەمیری شام، وتیان ئەگەر عوثمان تۆی ناردووە بەخێر بێیت، ئەگەریش هەر كەسی تر تۆی ناردووە ئەوە بگەڕێرەوە، ئەویش وتى مەگەر نەتابیستووە چی روویداوە؟ وتیان با، بۆیە سەهل گەڕایەوە بۆ لاى عەلى.[19]
كاتێك عەلى چوو بەرەو بەصرە ئەوی كرد بە بەرپرسی مەدینە، دواتر سەهل چوو و لەگەڵ عەلیدا بەشداری جەنگى صفینی كرد،[20] سەهل لە صفیندا سەركردایەتى سوپاى سوارەى خەڵكی بەصرەى دەكرد.[21]
عەلى كوڕی ئەبووطالیب متمانەى زۆری بە سەهل و تواناكانى هەبوو، بۆە دواتریش ئەوى كرد بە والى لە وڵاتى فارسدا، بەڵام هێندەى نەبرد خەڵكەكە لێی نارازى بوون و ئەویان دەركرد.[22]
سەهل دواتر چوویە كووفەو لەوێ مایەوە تا وەفاتى كرد، مردنیشی لە ساڵی سی و هەشتى كۆچیدا بوو، عەلى كوڕی ئەبووطالیب نوێژی لەسەر كرد.[23]
یوسەیری كوڕی عەمر دەڵێت پرسیارم كرد لە سەهلى كوڕی حونەیف، وتم هیچت لە پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) بیستووە كە باسی خەواریجی كردبێت، ئەویش وتى بیستم لێی كاتێك ئاماژەی بەرەو رۆژهەلآت دەكرد، ئینجا فەرمووى (قوم يقرءون القرآن بألسنتهم لا يعدو تراقيهم يمرقون من الدين، كما يمرق السهم من الرمية)،[24] (خەڵكێكن قورئان بە زمانیان دەخوێنن بەڵام لە قورقوڕاگەیان تێپەڕ ناكات، لە دین دەردەچن وەك چۆن تیر لە كەوان دەردەچێت).
سەهلى كوڕی رافیع(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی رافیعی كوڕی ئەبی عەمرە، لە پشتیوانانە لە خەزرەجیەكان، یەكێكە لە بەشداربوانى غەزاى ئوحود.[25]
جارێك سەهل مشتێك خورماى وەك زەكات بردە خزمەت پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم)، چونكە ئەوە هەموو زەكاتەكەى بوو، دوورووەكانیش گاڵتەیان پێدەكرد، سەهل هاودەم بە خۆى عەمیرەى كچیشی بردە خزمەت پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) و وتى ئەی پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) ئیشێكم بە تۆ هەیە، فەرمووى چیە؟ وتى نزاى بەرەكەت بۆ خۆم و كچەكەم بكەیت و دەست بهێنیت بەسەر سەری ئەم كیژەمدا، چونكە تەنها ئەم كچەم هەیە، پێغەمبەریش (صلى الله عليه وسلم) دەستی خستە سەر سەری.[26]
سەهلى كوڕی رافیعی بەلوى (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی رافیعی كوڕی خەدیجى بەلویە، دایكی ناوى ئەسمائی كچی زیادە، سەهل ژنێكی هێنا بە ناوى مونذیری كچی ریفاعە كە چەند منداڵێكی لێ بوو بە ناوەكانى مونذير و عیمران و سولەیمان و موحەممەد و عائیشەو ئومموعیسا و ئومموحەمیدە.[27]
سەهلى كوڕی رۆمی (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی رۆمی كوڕی وەقشە، لە پشتیوانانە لە خەزرەجیەكان، یەكێكە لە بەشداربوانى غەزاى ئوحود و تیایدا شەهید بوو.[28]
سەهلى كوڕی سەعد(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی سەعدى كوڕی مالیكە، لە پشتیوانانە لە خەزرەجیەكانە لە بەنی ساعیدە، لە هاوەڵە ناسراوەكانە.[29]
باوكى سەهل یەكێك بوو لەو هاوەڵانەى لە سەردەمى پێغەمبەردا (صلى الله عليه وسلم) وەفاتى كرد.[30]
سەهل هاوەڵێكی گەنج بوو، كاتێك پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) وەفاتى كرد هێشتا تەمەنى نزیكەی پانزە ساڵان بوو.[31]
سەهل سەرەتا ناوى حەزەن بوو، بەڵام پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) ناوى گۆڕی بە سەهل.[32]
سەهل دەڵێت جارێك پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) چوو بۆ ماڵی فاطيمهى كچی و تەماشای كرد عەلى لەوێ نیە، فەرمووى كوا ئامۆزاكەت؟ فاطيمه وتى دەمەبۆڵەیەكمان بوو و تووڕەی كردم، دواتر چوویە دەرەوەو هیچی پێ نەوتم، پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) بە یەكێكی فەرموو بڕۆ بزانە لە كوێیە؟ كابرا چوو تەماشای كرد لە مزگەوتەو راكشاوە و عەباكەى ژێری لاچووەو خۆلآوى بووە، پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) بە دەستەكانى خۆڵەكەى لێ دەتەكاند و فەرمووى (هەستە ئەی ئەبووتوراب، هەستە ئەی ئەبووتوراب).[33]
سەهل هەرچەندە لە سەردەمى پێغەمبەردا (صلى الله عليه وسلم) منداڵ بوو، بەڵام چی پێ بكرایە خزمەتى دەكرد، ئەوەتا لە غەزاى خەندەقدا لە هەڵكەندنى خەندەقەكەدا بەشدار بوو، خۆی دەڵێت كە هاوەڵان خەندەقەكەیان هەڵدەكەند، منیش بە كۆڵ خۆڵم دەگواستەوە.[34]
سەهل دواى وەفاتى پێغەمبەریش (صلى الله عليه وسلم) ژیا و تەمەنێكی زۆری كرد، دەوترێت سەد ساڵ ژیاوە، رایەك دەڵێت لەساڵی نەوەدو یەكی كۆچیدا وەفاتى كردووە، رایەكیش دەڵێت لە ساڵی نەوەدو شەشی كۆچیدا وەفاتى كردووە، سەبارەت بە شوێنی مردنیشی هەندێ دەڵێن لە مەدینە مردووە، هەندێكی تریش دەڵێن لە ئیسكەندەریە لە میصر وەفاتى كردووە.[35]
ذەهەبی دەڵێت ئەمە كۆتا هاوەڵ بوو كە لە مەدینە كۆچی دوایی كرد و كاتى وەفاتیشی تەمەنى سەد ساڵ دەبوو.[36]
سەهلى كوڕی صەخر (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی صەخری كوڕی واقیدە، دەشوترێت ناوى سوهەیلە.[37]
سەهل دەڵێت لەگەڵ باوكم چووم بۆ لاى پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم)، فەرمووى ئەی مێرمنداڵ ناوت چیە؟ وتم ناوم سەهلە، فەرمووى نزیك بەرەوە، نزیك بوومەوە، پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) دەستی هێنا بەسەر سەرمدا و فەرمووى (ئەی سەهل ئەگەر خوا رۆزی پێدایت كۆیلەیەك بكڕە، چونكە خوا خێری لە گەردنى پیاواندا داناوە).[38]
سەهلى كوڕی عامیر (رضي الله عنه)
ناوى سەهلی كوڕی عامیرە، یان دەوترێت ناوى سوهەیلە، لە پشتیوانانە، لە رۆژی بیئر مەعوونەدا شەهید بوو، هاودەم بە خۆیشی سەهلى كوڕی عەمرى مامیشی شەهید بوو.[39]
سەهلى كوڕی عەتیك(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی عەتیكی كوڕی نوعمانە، لە پشتیوانانە لە خەزرەجیەكانە لە بەنى نەججار،[40] دایكی ناوى جەمیلەى كچی عەلقەمەیە.[41]
سەهل یەكێكە لە بەشداربوانى بەیعەتى عەقەبە،[42] لە غەزاى بەدر[43] و ئوحودیشدا بەشدار بوو.[44]
سەهلى كوڕی عەددى تەمیمی (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی عەددی تەمیمیە، دواى وەفاتى پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) ژیا و لە جەنگى یەمامەدا بەشدارى كرد و تیایدا شەهید بوو.[45]
سەهلى كوڕی عەددى ئەنصارى (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی عەددی كوڕی مالیكە، لە پشتیوانانە لە خەزرەجیەكان، یەكێكە لە بەشداربوانى غەزاى ئوحود، دواى وەفاتى پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) ژیا و لە فتووحاتدا بەشدار بوو، ئەو فەتحى ناوچەی كرمانى كرد.[46]
سەهلى كوڕی عەددى (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی عەددی كوڕی زەیدە، لە پشتیوانانە، یەكێكە لە بەشداربوانى غەزاى ئوحود و تیایدا شەهید بوو.[47]
سەهلى كوڕی عەمر (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی عەمرى كوڕی عەبدشەمسە، برایەكى هەبوو بە ناوى سوهەیل، لە فەتحى مەككەدا موسڵمان بوو و دواتر چوو لە مەدینە نیشتەجێ بوو، لە سەردەمى خیلافەتى ئەبووبەكر یان عومەرى كوڕی خەططابدا كۆچی دوایی كرد.[48]
سەهلى كوڕی عەمرى ئەنصاری (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی عەمرى كوڕی عەددیە، لە پشتیوانانە لە ئەوسیەكان، زیاتر بە ئیبنولحەنظهلیە ناسراوە، دەوترێت ئەوە ناوى دایكیەتى، یان دەوترێت ناوى باوكیەتى، بەڵام ناوى ئیاسی كچی ئەبانە، لە هەموو غەزاكاندا بەشدارى كردووە جگە لە غەزاى بەدر، دواى وەفاتى پێغەمبەرى خوایش (صلى الله عليه وسلم) ژیا و چوو بۆ شام و لەوێ مایەوەو بانگەوازى دەكرد، دواجار لە سەردەمى موعاویەی كوڕی ئەبووسوفیاندا كۆچی دوایی كرد.[49]
سەهل دەڵێت پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) دەفەرموێت (إن المنفق على الخيل في سبيل الله كباسط يديه بالصدقة لا يقبضها)،[50] (ئەو كەسەی بەخششی هەیە بۆ سوپاى سوارەى رێی خوا، وەك ئەو كەسە وایە دەستی خێری والآ كردوەو دەستی بەیەكدا ناخات).
سەهلى كوڕی عەمرى ئەنصارى (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی عەمرى كوڕی عەددیە، لە پشتیوانانە، لە غەزاى ئوحود و غەزاكانى دواتریشدا بەشدار بوو.[51]
سەهلى كوڕی قەرظه(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی قەرظهى كوڕی قەیسە، یەكێكە لە بەشداربوانى غەزاى ئوحود.[52]
سەهلى كوڕی قەیس(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی قەیسی كوڕی ئەبی كەعبە، لە پشتیوانانە لە خەزرەجیەكان،[53] دایكی ناوى نائیلەى كچی سەلامەیە.[54]
سەهل یەكێكە لە بەشداربوانى غەزاى بەدر، دواتریش لە غەزاى ئوحوددا بەشدارى كرد و تیایدا شەهید بوو.[55]
سەهلى كوڕی مینجاب(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی مینجابی تەمیمیە، كاربەدەستی پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) بوو تا زەكاتى بەنى تەمیم كۆبكاتەوە، دواى وەفاتى پێغەمبەریش (صلى الله عليه وسلم) هەر لەسەر ئەو كارەى مایەوە.[56]
سەهلى كوڕی ئەبی حەثمه(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی ئەبی حەثمهى كوڕی ساعیدەیە، لە پشتیوانانە لە ئەوسیەكان، دایكی ناوى رەبیعی كچی سالیمە.[57]
سەهل لە ساڵی سێیەمى كۆچیدا لەدایك بووە، كاتێك پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) وەفاتى كرد تەمەنى سەهل تەنها هەشت ساڵان بوو.[58]
سەهل دواى وەفاتى پێغەمبەریش (صلى الله عليه وسلم) ژیا و لە سەرەتاكانى سەردەمى موعاویەی كوڕی ئەبووسوفیاندا وەفاتى كرد.[59]
سەهلى كوڕی ئەبی صەعصەعە(رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی ئەبی صەعصەیە، لە پشتیوانانە، یەكێكە لە بەشداربوانى غەزاى ئوحود.[60]
سەهلى مەولا (رضي الله عنه)
ناوى سەهلەو خزمەتكارى بەنى ظوفەر بوو، لە غەزاى ئوحوددا بەشدارى كرد.[61]
سەهلى موزەنى (رضي الله عنه)
ناوى سەهلى كوڕی قەیسی موزەنیە، فەرموودەى لە پێغەمبەرى خواوە(صلى الله عليه وسلم) گێڕاوەتەوە.[62]
[1] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 203.
[2] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 194.
[3] - السنن الكبرى للنسائي، الرقم 7957.
[4] - الطبقات الكبرى لابن سعد، ج8، ص 340.
[5] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 195.
[6] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج2، ص 458.
[7] - أسد الغابة، 2، ص 545.
[8] - الطبقات الكبرى لابن سعد، ج3، ص 471.
[9] - سير أعلام النبلاء، 2، ص 320.
[10] - الطبقات الكبرى لابن سعد، ج3، ص 471.
[11] - البداية والنهاية لابن كثير، ج7، ص 224.
[12] - أسد الغابة، ج2، ص 545.
[13] - أسد الغابة، ج2، ص 545.
[14] - الطبقات الكبرى لابن سعد، ج3، ص 472.
[15] - سنن أبي داود، الرقم 3408، ضعفه الألباني في صحيح و ضعيف سن أبي داود، الرقم 3888.
[16] - صحيح ابن حبان، الرقم 6197، قال شعيب الأرناؤوط رجاله ثقات رجال الشيخين غير محمد بن أبي أمامة.
[17] - سنن ابن ماجة، الرقم 3506.
[18] - أسد الغابة، ج2، ص 545.
[19] - البداية والنهاية لابن كثير، ج7، ص 230.
[20] - أسد الغابة، ج2، ص 545.
[21] - البداية والنهاية لابن كثير، 7، ص 261.
[22] - أسد الغابة، ج2، ص 545.
[23] - أسد الغابة، ج2، ص 545.
[24] - صحيح البخاري، الرقم 6550، صحيح مسلم، الرقم 1841واللفظ له.
[25] - الإصابة في تمخييز الصحابة، ج3، ص 198.
[26] - المعجم الأوسط للطبراني، الرقم 8327، الآحاد و المثاني لابن أبي عاصم، الرقم 3055،
[27] - الطبقات الكبرى لابن سعد، ج5، ص 257.
[28] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 200.
[29] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 200.
[30] - سير أعلام النبلاء، ج3، ص 422.
[31] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 200.
[32] - سير أعلام النبلاء، ج3، ص 423.
[33] - صحيح البخاري، الرقم 432.
[34] - البداية والنهاية لابن كثير، ج4، ص 96.
[35] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 200.
[36] - سير أعلام النبلاء، ج3، ص 423.
[37] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 200.
[38] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 200.
[39] - أسد الغابة، ج2، ص 549.
[40] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 201.
[41] -الطبقات الكبرى لابن سعد، ج3، ص 510.
[42] - الطبقات الكبرى لابن سعد، ج3، ص 510.
[43] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 201.
[44] - الطبقات الكبرى لابن سعد، ج3، ص 510.
[45] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 203.
[46] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 203.
[47] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 203.
[48] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 203.
[49] - الإصابة في تمييزبة، ج3، ص 196.
[50] - المستدرك على الصحيحين، الرقم 2392.
[51] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 203.
[52] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، 204.
[53] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، 204.
[54] - الطبقات الكبرى لابن سعد، ج3، ص 581.
[55] - أسد الغابة،ج2، ص 552.
[56] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، 205.
[57] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 195.
[58] - أسد الغابة، ج2، ص 543.
[59] - أسد الغابة، ج2، ص 543.
[60] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، ص 201.
[61] - الإصابة في تمييز الصحابة، ج3، 207.
[62] - أسد الغابة، ج2، ص 552.